บันทึกอนุทินครั้งที่3

บันทึกอนุทิน

วิชา การจัดประสบการณ์ศิลปะสร้างสรรค์สำหรับเด็กปฐมวัย
อาจารย์ผู้สอน อาจารย์กฤตธ์ตฤณน์ ตุ๊หมาด

วัน/เดือน/ปี  28 มกราคม พ.ศ.2558
ครั้งที่ 3 กลุ่มเรียน 102
เวลาเข้าเรียน 08:30 - 10:10 น. ห้อง 442 และเวลา 12:20 - 15:00 น. ห้อง 223

     เนื้อหาที่ได้เรียนในวันนี้ มีดังนี้

หลักการจัดกิจกรรมและประสบการณ์ศิลปะสร้างสรรค์สำหรับเด็กปฐมวัย

ความสำคัญ

     ศิลปะ เป็นพื้นฐานทางการศึกษาสำหรับเด็กปฐมวัย เพราะศิลปะ ช่วยให้เด็กปฐมวัยมีประสบการณ์ที่หลากหลาย
          -ประสบการณ์ด้านการสำรวจ ตรวจสอบ (สังเกตสิ่งแวดล้อมรอบตัว)
          -ประสบการณ์ด้านวัสดุ-อุปกรณ์ (เรียนรู้การใช้เครื่องมือต่างๆ)
          -ประสบการณ์ทางด้านความรู้สึก และการใช้ประสาทสัมผัส
     ประสบการณ์เหล่านี้เป็นประสบการณ์ตรง ที่ช่วยส่งเสริมให้เด็กได้เผชิญกับความเป็นจริงที่เกี่ยวข้องกับคน สัตว์ พืช สถานที่และเหตุการณ์ต่างๆ

จุดมุ่งหมายในการสอนศิลปะเด็กปฐมวัย

• การสอนศิลปะเด็ก ไม่ใช่การสอนให้เด็กวาดรูปเก่ง
• การสอนศิลปะเด็ก เป็นการปลูกฝังนิสัยอันดีงาม ละเอียดอ่อน และให้มีความพร้อมสำหรับการศึกษาในระดับสูงขึ้นต่อไป
• การสอนศิลปะเด็กจึงมีจุดมุ่งหมาย เพื่อ 

          ๑. ฝึกทักษะการใช้มือและเตรียมความพร้อม ผ่านการใช้ประสาทสัมผัสทั้ง ๕
          ๒. ส่งเสริมความคิดสร้างสรรค์ + ความสามารถของเด็กแต่ละคน
          ๓. พัฒนาทางร่างกาย อารมณ์ สังคม สติปัญญาและบุคลิกภาพ

          ๔. ปลูกฝังค่านิยม เจตคติ และคุณสมบัติที่ดีของศิลปะ และวัฒนธรรมไทย
          ๕. ฝึกให้เด็กได้เริ่มต้นเรียนรู้การใช้เครื่องมือ เครื่องใช้ในการทำงานศิลปะตลอดจนรู้จักเก็บรักษา และทำความสะอาดอย่างถูกต้อง
          ๖. ฝึกการทำงานร่วมกันเป็นทีม
          ๗. เปิดโอกาสให้เด็กแสดงออกอย่างอิสระ ผ่อนคลาย สนุกสนาน และใช้เวลาว่างให้เกิดประโยชน์
          ๘. นำประสบการณ์ที่ได้รับไปปรับใช้ในชีวิตประจำวัน

บทบาทของครูศิลปะ

     ครู คือบุคคลสำคัญที่สุดในการจัดการเรียนการสอนศิลปะ
          - เป็นผู้สร้างบรรยากาศ ( ในการประดิษฐ์ คิดค้น และผลิตผลงาน)
          - เป็นผู้ส่งเสริม สนับสนุน (พูดคุย ชักจูง เร้าความสนใจ ให้กำลังใจ)
          - เป็นผู้ดูแลเด็กให้สร้างสรรค์งาน ( ให้ความรัก ความอบอุ่น เป็นกันเอง และคอยให้คำแนะนำ ช่วยเหลือ)
          - เป็นต้นแบบที่ดี (สาธิตวิธีการที่ถูกต้อง ไม่เผด็จการ ส่งเสริมการกล้าคิด กล้าตัดสินใจ)
          - เป็นผู้อำนวยความสะดวก (จัดเตรียมวัสดุ-อุปกรณ์ รูปแบบศิลปะหลากหลาย)

บทบาทของครู ( เลิศ อานันทะ : 2533 )
          ๑. สอนด้วยใจรัก และเอาใจใส่
          ๒. ยอมรับความสามารถเด็กแต่ละคน
          ๓. เปิดโอกาสและให้อิสระเด็กในการสร้างผลงาน ไม่รีบร้อนแก้ไขงาน
          ๔. ไม่แทรกแซงความคิดเด็ก หรือแก้ปัญหาแทนเด็ก แต่ส่งเสริมให้เด็กกล้าคิด กล้าทำ และกล้าแสดงออก
          ๕. กระตุ้น ยั่วยุ ท้าทายให้เด็กแสดงออกอย่างเต็มความสามารถ
          ๖. มีการวางแผน + จัดเตรียมเครื่องมืออุปกรณ์ล่วงหน้าพร้อมทำกิจกรรม

ข้อควรคำนึงในการสอนศิลปะเด็กปฐมวัย
          ๑. หลีกเลี่ยงการให้แบบ การวาดภาพตามรอยปะ หรือใช้สมุดภาพระบายสี เพราะทำให้เด็กสูญเสียความคิดสร้างสรรค์
          ๒. ต้องช่วยพัฒนาความเป็นตัวของตัวเองให้แก่เด็ก ให้เด็กเกิดความภาคภูมิใจ ใช้คำพูดทางบวก เช่น หนูทำได้...ลองทำดูสิ
          ๓. ไม่บีบบังคับหรือคาดคั้นเอาความหมายจากภาพ ให้เด็กพูดคุยอย่างสบายใจ และเข้าใจในผลงานของตนเอง
          ๔. ไม่แก้ไขหรือช่วยเด็กทำผลงาน เป็นแค่ผู้สังเกตการณ์และผู้ช่วยเหลือ
          ๕. ไม่วิจารณ์งานศิลปะเด็ก และมีวิธีการประเมินงานที่เหมาะสม
          ๖. มีส่วนในการช่วยให้ผู้ปกครองเห็นคุณค่าของงานเด็ก
          ๗. มีส่วนช่วยขยายประสบการณ์ทางศิลปะชองเด็ก ไม่อยู่แต่ในห้องเรียน ควรพาเด็กออกสำรวจ สัมผัส สังเกต ทัศนศึกษา เยี่ยมชมงานศิลปะตามแหล่งต่างๆ

การเตรียมการสำหรับการสอนศิลปะเด็กปฐมวัย

• การสร้างข้อตกลง และระเบียบการใช้วัสดุ อุปกรณ์
• การจัดเตรียมวัสดุ อุปกรณ์ให้เพียงพอ
• การจัดวางวัสดุ อุปกรณ์ให้สะดวกแก่การใช้งาน
• การจัดเตรียมเครื่องมือรักษาความสะอาด (ฟองน้ำ ผ้าเช็ดมือ ถังขยะ ถังน้ำ)
• การจัดเตรียมพื้นที่ในการทำงานอย่างเหมาะสม และเพียงพอ
• การจัดเก็บผลงาน / การจัดสถานที่แสดงผลงาน

ลำดับขั้นตอนการสอนศิลปะเด็กปฐมวัย

     ขั้นตอนการสอนศิลปะ
          ๑. เลือกเรื่องที่จะสอน
          ๒ .กำหนดจุดมุ่งหมายในการสอน
          ๓. เตรียมการก่อนสอน
                    - เตรียมแผนการสอน - เรื่อง จุดประสงค์ เนื้อหา ระยะเวลา สื่อการสอน จำนวนเด็ก จำนวนกิจกรรม สถานที่ 

                    - เตรียมอุปกรณ์การสอน

          ๔. ทดลองและตรวจสอบอุปกรณ์ก่อนลงมือสอนจริง
          ๕. ทำการสอนจริงตามแผน
          ๖. เตรียมตัวเด็กให้พร้อมก่อนการลงมือทำผลงาน เช่น การแบ่งกลุ่มเด็ก การให้เด็กสวมผ้ากันเปื้อน การปฏิบัติตามข้อตกลง
          ๗. การปฏิบัติงานของเด็ก โดยมีครูเป็นผู้ดูแล แนะนำ ช่วยเหลือ ตลอดจนเขียนชื่อ และจดบันทึกข้อมูล
          ๘. การเก็บ การรักษา และการทำความสะอาด
          ๙. การประเมินผลงานเด็ก

เทคนิควิธีสอนศิลปะเด็กปฐมวัย
     การสอนศิลปะเด็กให้ดีและประสบผลสำเร็จ

• เข้าถึง – ดูแล เอาใจใส่ ใกล้ชิดเด็กแต่ละคนอย่างเท่าเทียม
• เข้าใจ – ความสามารถ ความแตกต่างระหว่างบุคคล
• ให้ความรัก – รักและเข้าใจ สนับสนุนและพัฒนา ช่วยเหลือ
• สร้างสรรค์บรรยากาศ – หลากหลาย สนุกสนาน อิสระ
• มีระเบียบวินัย – มีข้อตกลงร่วมกัน และปลูกฝังเรื่องระเบียบวินัยในการทำงาน
• ปลอดภัย – คำนึงถึงความปลอดภัยเป็นหลัก

     การสอนให้เด็กมีความคิดริเริ่มสร้างสรรค์

• เปิดโอกาสให้เด็กได้แสดงออกอย่างเสรี มีอิสระในการสร้างสรรค์งาน
• ฝึกหัดให้เกิดการเรียนรู้ ทดลองด้วยตนเอง ลองผิดลองถูก
• เรียนรู้การวางแผนงานและแก้ไขปัญหา
• ส่งเสริมการแสดงออกอย่างหลากหลายรูปแบบ
• เน้นการเรียนปนเล่น
• สนับสนุน/เน้นเรื่องคุณค่าความงาม ความดี

     หลังจากนั้นอาจารย์ได้ให้การบ้านกลับไปทำ มีทั้งหมด 4 งาน คำสั่งมีดังนี้ (การบ้าน)

• วาดภาพต่อเติมจากเส้นที่กำหนดให้ พร้อมตกแต่งและระบายสีให้สวยงาม

• วาดลวดลายที่ไม่ซ้ำกันในแต่ละช่อง

• วาดโครงร่างอะไรก็ได้ที่ชอบ 1 ชนิด และออกแบบลวดลายตามจินตนาการพร้อมระบายสี

• ดูคลิปวีดีโอสอนศิลป์ที่ตนเองชอบ และประดิษฐ์สิ่งที่ดูโดยดูจากในคลิปเป็นตัวอย่าง และสร้างสรรค์ในแบบของตนเอง พร้อมอธิบายลงบล็อก

การนำไปประยุกต์ใช้
     สามารถนำความรู้ที่ได้มาเป็นหลักในการจัดกิจกรรมหรือเขียนแผนการสอน และการเตรียมการสำหรับการสอนศิลปะเด็กปฐมวัย หรือลำดับขั้นตอนการสอนศิลปะเด็กปฐมวัยนำมาเป็นแนวทางในการจัดกิจกรรมให้เป็นระบบระเบียบเป็นขั้นตอนได้อย่างดี

การประเมินผล

• การประเมินตนเอง - การแต่งกายสะอาดเรียบร้อยถูกระเบียบ เข้าห้องเรียนตรงต่อเวลา ตั้งใจฟังและทำความเข้าใจกับเนื้อหาที่เรียน และตั้งใจทำการบ้านอย่างเต็มที่
• การประเมินเพื่อน - การแต่งกายสะอาดเรียบร้อยถูกระเบียบ เพื่อนๆเฮฮา ทุกคนตั้งใจฟังเนื้อหาที่อาจารย์นำมาสอนในวันนี้
• การประเมินอาจารย์ - การแต่งกายสะอาดสุภาพ พูดจาไพเราะ พูดคุยสนุกสนาน ชอบเล่นมุข สอนเนื้อหาดีค่ะ และให้การบ้าน มีภาพตัวอย่างมาให้ดูเพื่อเป็นแนวทางในการกลับไปทำ